पानगाव (ता. रेणापूर) दि|05/06/2025(bedhadak awaj)
येथील आंबेडकर चौक परिसरात दोनशे ते तीनशे वर्षांपूर्वीची जुनी आणि भव्य झाडे तोडल्याची धक्कादायक घटना समोर आली आहे. विशेष म्हणजे ही वृक्षतोड जागतिक पर्यावरण दिनाच्या पार्श्वभूमीवर झाल्याने ग्रामस्थांमध्ये संताप आणि हळहळ व्यक्त केली जात आहे. या झाडांची मुळे इतकी खोलवर पसरलेली होती की त्यांना कापण्यासाठी यंत्रसामग्रीचा वापर करावा लागला, आणि परिणामी चौकभर फांद्या, पाने आणि मोठाले बुंधे विखुरलेले दिसत आहेत.
ही झाडे केवळ वनशोभा नव्हती, तर अनेक पिढ्यांच्या आठवणी, उन्हापावसातील नैसर्गिक आश्रय, पक्ष्यांचे घर आणि गावाच्या हरित ओळखीचा अविभाज्य भाग होती. अनेक वृध्द नागरिकांनी या झाडांच्या छायेत आयुष्याचा काही भाग घालवला होता. आज मात्र त्याच ठिकाणी फक्त तोडलेल्या बुंध्यांचे अवशेष उरले आहेत. कोणत्याही सार्वजनिक चर्चेशिवाय आणि पर्यावरणीय आढावा न घेता अशी झाडे तोडण्यात आल्याने ग्रामस्थ नाराज आहेत.
स्थानिक प्रशासनाने ही तोड कुणाच्या आदेशावर आणि कोणत्या सार्वजनिक हितासाठी केली याबाबत अजून स्पष्टता दिलेली नाही. मात्र, ग्रामस्थांमध्ये यामुळे एक प्रश्न निर्माण झाला आहे की, जर विकासाच्या नावाखाली इतक्या जुन्या झाडांचे बळी जात असतील, तर निसर्गाचे संवर्धन नेमके कोण करणार? एका बाजूला पर्यावरण दिनाच्या निमित्ताने वृक्षारोपणाचे कार्यक्रम होतात, तर दुसऱ्या बाजूला प्रत्यक्ष उभे असलेले वृक्ष संपवले जातात, ही विरोधाभासी परिस्थिती आहे.
या झाडांमुळे आंबेडकर चौकात शीतलता निर्माण होत असे. उन्हाळ्यात नागरिक, दुकानदार, रस्त्यावरचे प्रवासी यांना या झाडांची छाया मोलाची वाटत होती. बाजारपेठेच्या मध्यवर्ती ठिकाणी असलेल्या या परिसरात आता तापमान अधिक जाणवते, आणि रस्त्याच्या कडेला उभे राहण्यासही जागा शिल्लक राहिलेली नाही. या तोडीचा परिणाम पुढील अनेक वर्षे गावाला भोगावा लागणार आहे, असे पर्यावरण प्रेमी आणि नागरिक आपल्या भावना व्यक्त करत आहेत.
पर्यावरण तज्ज्ञांच्या मते, इतकी जुनी झाडे तोडणे म्हणजे एका संपूर्ण परिसंस्थेचे नुकसान होय. त्यात पक्ष्यांचे अधिवास, कीटकांचे संतुलन, आणि भूजल साठवणुकीतील योगदान यांचा विचारही झाला पाहिजे. केवळ झाड कापल्याने काम संपत नाही, तर त्याजागी किती नव्या झाडांची लागवड झाली, आणि ती जगवली गेली का, हेही महत्त्वाचे ठरते. सध्या तरी पानगावमध्ये झाडांची पुनर्लावणी झाल्याची कोणतीही चिन्हे दिसत नाहीत.
आज, जेव्हा संपूर्ण जग ‘जागतिक पर्यावरण दिन’ साजरा करत आहे, तेव्हा पानगावने मात्र आपल्या हरित वारशाला गमावले आहे. ही घटना केवळ एक वृक्षतोड नसून, ती गावाच्या पर्यावरणीय आणि सांस्कृतिक जाणीवांवर झालेली एक खोल जखम आहे.
